[vc_row][vc_column][vc_column_text]
تهیه و تنظیم: استادمحمدرضا ضیائی‌بیگدلی
اصطلاحات به ترتیب الفبای انگلیسی درج شده‌اند.
[/vc_column_text][vc_tta_accordion active_section=”1″ title=”اصطلاحات حقوقی انگلیسی و لاتین به فارسی در دیوان بین المللی دادگستری (اصطلاحات شکلی)”][vc_tta_section title=”A” tab_id=”1605345525495-6359a2c1-1b0c”][vc_column_text]
a contrario مفهوم مخالف
a Fortiori به طریق اولی (مرجح)
adminstration of Justice تحقق عدالت
abuse of Process سوء استفاده از جریان دادرسی
acquiescence عدم مخالفت – سکوت به منزلۀ رضایت
acquisitive Prescription مرور زمان اکتساب یا موجد حق
act Prematurely اقدامات پیش از موعد یا پیشدستانه
actori incumbit onus Probandi البینه علی المدعی(باراثبات دعوا بر عهدۀ مدعی است)
ad damnum خسارت مورد ادعا
admissibility of claims قابلیت پذیرش ادعاها
admissibility of the application قابلیت پذیرش دادخواست
advisory opinion نظریۀ مشورتی
adversary اصل تقابل
advisory Proceedings رسیدگی مشورتی
advocate وکیل
agent نمایندۀ کشور در دیوان
agnosticism ندانم گرایی
allegation ادعا
appeal تجدید نظر (استیناف)
applicable law قانون حاکم – حقوق قابل اجرا
applicant خواهان
applicant’s council مشاور حقوقی (وکیل ) خواهان
application دادخواست
arguendo به فرض
argument استدلال
arrangements ترتیبات
assessor دستیار
attorney geneal دادستان کل
aut Judicare الزام به محاکمه
authoritative معتبر
authoritative text متن معتبر یا رسمی
award رأی (داوری)
axiom اصل مسلم، امر بدیهی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”B” tab_id=”1605345525505-5d1263d1-3934″][vc_column_text]
background information سابقۀ موضوع
before the Court نزد دیوان
bench هیأت قضات دیوان
binding الزام آور
body of Judges هیئت قضات
bring up اقامه دلیل کردن
built in dispute اختلاف موجود
burden of evidence بار اقامۀ دلیل
burden of Proof بار اثبات دعوا
but for علت اصلی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”C” tab_id=”1605345734097-04a68235-a782″][vc_column_text]
calling of witnesses احضار شهود
case قضیه ، پرونده
casting vote رأی قاطع [رئیس دیوان در شرایط برابری آرای قضات]
causal nexus رابطۀ سببّیت
causa Petendi سبب خواسته
certified copy رونوشت مصدق
chamber شعبۀ [خاص دیوان]
chiaroscuro of law سایه روشن حقوق
circumstances so require ایجاب کردن اوضاع و احوال
claim is well Founded in fact and law موجه بودن دعوا هم از حیث موضوعی و هم از حیث حکمی
comment شرح و توضیح [کمیسیون حقوق بین الملل]
Commitment الزام ، تعهد
common sense عقل سلیم
communication ابلاغ
compelling reasons دلایل موجه
competence competence صلاحیت در صلاحیت- اختیار در تعیین صلاحیت
Competence to hear صلاحیت استماع
Complaint شکایت
composition of the Court ترکیب دیوان
compromissory clouse شرط فیصلۀ اختلافات
compulsory ipso Facto قضاوت اجباری به خودی خود
compulsory Jurisdiction صلاحیت ترافعی یا اجباری
conclusion خاتمه – نتبیجه گیری
conduct صدور رأی – تنظیم کردن [رأی]
consensual line خط رضایی
consider تشخیص دادن
constituent instrument سند مؤسس
construction of a convention تفسیر یک عهدنامه
content ادعا کردن – استدلال کردن
Contention ادعا
contentious cases قضایای ترافعی
conviction intime of the Judge اقناع شخصی [درونی] قاضی
corpus Juris مجموعه قواعد حقوقی
correction of a slip or error تصحیح یک اشتباه یا عمل سهوی
counsel مشاور
court is sitting دیوان دایر است
counter – claim دعوای متقابل
counter- memorial لایحۀ متقابل
Court shall remain permanently in session دیوان همیشه در حال اشغال خواهد بود
critical date زمان حساس یا تعیین شده
cross examination مواجه شهود
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”D” tab_id=”1605345949636-be25dbee-6446″][vc_column_text]
deciding to resign تصمیم به استعفا
declaration اعلامیه
declaration of intent اعلامیۀ حاکی از قصد
declaration of Judge اعلامیۀ قاضی
default Proceeding رسیدگی غیابی
defend دفاع
defendant خوانده
deliberation مشاوره – شور
demonstrate اثبات کردن
demonstration اقامۀ دلیل
denial of Justice استنکاف از اجرای عدالت
density of the time تراکم زمان
deposit of the declaration تودیع اعلامیه
deputy – registrar معاون دفتردار دیوان
derivative Proceeding رسیدگی فرعی یا ثانوی
determination of the rules of law شناخت یا تشخیص قواعد حقوقی
dictum مقدمات حکم
direct common action دستور ادغام مشترک
discontinuance استرداد دعوا- ترک دعوا یا انصراف از دعوا
discovery of the new fact کشف واقعۀ جدید
discretion صلاحدید
disguised request درخواست غیر واقعی
dismissal of the case in limine litis رد دعوا در آستانۀ رسیدگی
disposal of the Court در اختیار دیوان
dispositive متن اصلی رأی
dissolution انحلال [شعبه]
district court دادگاه (فدرال) بخش در سازمان قضایی ایالات متحدۀ امریکا
dolus specialis سوء نیت خاص
doubtful interpretation تفسیر اختلافی
due process رعایت تشریفات قانونی
due Process of law روند صحیح حقوقی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”E” tab_id=”1605346180250-36791ec7-189e”][vc_column_text]
enquiry تحقیق
entitled to appeal حق تجدید نظر خواهی
equitable criteria معیار منصفانه
evidence ادلۀ اثبات دعوا – شواهد
evidence materials اسناد اثباتی
evidential weight ارزش یا اعتبار اثباتی
ex aequo et bono اصل صلاح و صوابدید
ex hypothesi به فرض
ex injuris Jus non oritor ار منشأ من غیر حق ، حق برنمی خیزد
ex officio به اعتبار سمت
ex Post facto اصول گذشته
executive Party (clause) بخش (بند) اجرایی
expenses of the Court هزینه های دیوان
expert opinion نظر کارشناسی
expert witnesses شاهدان کارشناس
explanations توضیحات
expressis verbis آنچه صریحاً بیان شده است
eyewitness accounts of the facts اظهارات شاهد عینی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”F” tab_id=”1605346420205-c029c634-b5dc”][vc_column_text]
face-to-face proceeding رسیدگی حضوری
fact finding process فرایند دستیابی به حقیقت – فرایند کشف حقیقت
factual background سوابق واقعی
factual information اطلاعات مبتنی بر واقعیت
federal court of first instance دادگاه بدوی دیوان فدرال در نظام قضایی ایالات متحدۀ امریکا
filling of any vacancy پرکردن هر کرسی خالی
final Judgment رأی قطعی
find تشخبص دادن- تصمیم گرفتن – دریافتن، نظر دادن، رأی دادن
formal Joinder ادغام یا تلفیق شکلی
formal note یادداشت رسمی
formalistic reasoning استدلال شکلی
forum Prorogatum صلاحیت معوق یا ضمنی
forum shopping دادگاه مناسب
full Court دیوان با ترکیب کامل قضات
full membership عضو کامل
funds of the Court بودجۀ دیوان
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”G” tab_id=”1605346655948-a2825307-902b”][vc_column_text]
general list فهرست عمومی [دعاوی]
givens تصمیمات
good administration Justice مدیریت صحیح دادگستری
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”H” tab_id=”1605346801308-941e3c36-4f96″][vc_column_text]
habeas corpus حکم احضار شخص توقیف شده به دادگاه برای بازجویی درباره علتتوقیفش‌در نظام قضایی ایالات متحدۀ امریکا
hearing by the Court استماع توسط دیوان
hearing closed ختم رسیدگی
heremeneutics هنر و علم تفسیر، مجموعۀ قواعد قابل اجرا در تفسیر متون حقوقی . برخی آن را تفسیر غایی ترجمه کرده اند .
history of the Proceedings تاریخچۀ رسیدگی
holistic Process فرایند کل نگر
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”I” tab_id=”1605347224405-06d78bc9-54c6″][vc_column_text]
impose وضع کردن – تحمیل کردن
in concreto به طور عینی
in extensor به تفصیل
In limine litis در ابتدای رسیدگی
In Presentia حضوری
incidental Proceedings دعاوی یا رسیدگی های طاری
indicate تعیین کردن، اتخاذ کردن
Indicating تشخیص
indispensable- third- Party اجتناب ناپذیر بودن ورود ثالث به دعوا
infra legem تعدیل قاعدۀ حقوقی
institutinal underastanding برداشت نهادینه
instituting Proceedings اقامه یا طرح دعوا
institution of Proceeding طرح یا اقامۀ دعوا
inter alia از جمله
inter- generational equity انصاف میان نسلی
inter temporal law حقوق در گذر زمان
interest of a legal nature نفع حقوقی
interests of Justice مصالح عدالت
Interim measures of Protection اقدامات موقتی تأمینی
interim order قرار موقت
interim Pratection تأمین موقت
Intermediate federal appellate Court دادگاه تجدیدنظرفدرال میانه در نظام قضایی ایالات متحدۀ امریکا
internal Judicial Practice رویۀ قضایی داخلی
international adjective law حقوق بین الملل شکلی یا قواعد بین المللی حاکم بر آئین دادرسی
international legal corpus بدنۀ حقوق بین الملل
International procedural law حقوق شکلی بین المللی
Intervention ورود (ثالث به دعوا)
Invoke استناد کردن
ipso Jure از نظر حقوقی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”J” tab_id=”1605347378473-b936d446-d888″][vc_column_text]
Joinder of Proceedings رسیدگی توأمان – تلفیق رسیدگی ها (دعاوی)
Joint approval board تجدید نظر خواهی مشترک
Judge ad hoc قاضی اختصاصی
Judgment رأی (دیوان)
judicial autonomy استقلال قضایی
Judicial commisson of Inquiry کمیسیون قضایی تحقیق
judicial economy صرفۀ قضایی
Judicial function کار ویژۀ قضایی
Judicial intervention مداخلۀ قضایی
Judicial law – making ایجاد قاعده براساس آرای قضایی
Judicial notice امر بدیهی و محرز (از نظر دادگاه )
judicial Propriety نزاکت قضایی
Judicial Prudence احتیاط قضایی
judicial vacations تعطیلات قضایی
Jura novit curia دادگاه تصمیم گیرنده درباره حقوق
Jura novit curia legal Implication دیوان عالم به قانون است
Juridical epistemology معرفت شناسی حقوقی
Juris diction حقوق موجود
Jurisdiction صلاحیت – مراجع حقوقی
jurisdiction conditional صلاحیت شرطی
Jurisdiction costs هزینۀ دادرسی
Jurisdictionalization [فرایند] قضایی شدن
Jus dispositivum حقوق موضوعه یا تحققی
Jus necessarium حقوق عینی – حقوق ضروری
Jus standi حق حضور (دیوان) – حق اقامۀ دعوا
Justiciable قابل رسیدگی قضایی
Justitia longa via brevis زندگی کوتاه است ، اما عدالت ماندگار یا پایاست
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”L” tab_id=”1605347404688-48f0e784-5bca”][vc_column_text]
lacks Jurisdiction نبود یا فقدان صلاحیت
lato sensu مفهوم موسع
law at the time حقوق در زمان
law of conscience حقوق مبتنی بر وجدان
legal construction ساختار حقوقی
legal correctness صحت حقوقی
legal grounds مبانی حقوقی
legal implication استلزام حقوقی
legal question سئوال حقوقی
legal ties علایق حقوقی
legisiative order فرمان قانونی
lex posterior قاعدۀ مؤخر
lex specialis قاعدۀ خاص
literal interpretation تفسیر تحت اللفظی
litigant طرف دعوا
Litigation دعوا – اقامه یا طرح دعوا
living instruments اسناد زنده
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”M” tab_id=”1605347465916-e9c555cf-c186″][vc_column_text]
margin of appreciation حاشیۀ صلاحدید- حاشیۀ امن تفسیر- حاشیۀ ارزیابی یک متن
member of the Court قاضی عضو دیوان
memorial لایحه
mens Legis قصد قانون گذار
merit ماهیت رأی – رأی ماهوی
meta juridical فراحقوقی
minute صورتجلسه
modua vivendi ترتیبات موقتی
modus operandi روش کار
mutatis mutandis با تغییرات لازم
mute انتفاء موضوع دعوا
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”N” tab_id=”1605347510924-81f5531e-5b8a”][vc_column_text]
nationality of claim تابعیت دعوا
ne bis in idem منع محاکمۀ مجدد
negative demonstr ation مفهوم مخالف
non- appearance عدم حضور
non movere غیرقابل اجرا
notice اخطار
Notification ابلاغیه – اخطاریه
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”O” tab_id=”1605347739358-d8b5eb60-6c1b”][vc_column_text]
obiter dicta مسائل خارج از موضوع – مسائل حاشیه ای یا فرعی
obiter dictum خارج از موضوع – طرداً للباب- مقدمات حکم
obligation of conduct تعهد به وسیله یا رفتار
obligation of due diligence تعهد به مراقبت در حد عادی و معقول ، به میزانی که یک فرد عادی در
شرایط معمولی به کار می برد . تعهد به مراقبت مقتضی و لازم
obligation of result تعهد به نتیجه
observe اعلام داشتن – اظهار عقیده کردن ، نظر دادن
obsuri libili ابهام خواسته
official Languages deliver of Judgment زبان های رسمی صدور رأی
open Court جلسۀ علنی دیوان
operative clause بند اجرایی
oral argument استدلال شفاهی
oral proceedings آئین رسیدگی شفاهی – رسیدگی های شفاهی
order قرار
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”P” tab_id=”1605348385541-6804b01d-0e25″][vc_column_text]
Pacific settlement of international disputes فیصلۀ مسالمت آمیز اختلافات بین المللی
Pari Passu به صورت یکسان
particulars cases قضایا یا دعاوی خاص
party to the Statute عضو اساسنامه
Peer review رسیدگی یا بررسی دقیق
pendente lite در جریان دادرسی – تا تعیین تکلیف دعوا
pending the final decision تا صدور تصمیم نهایی
periodic leave مرخصی دوره ای
Permanent Court of Arbitration (PCA) دیوان دایمی داوری
Permanent Court of International Justice (PCIJ) دیوان دایمی دادگستری بین المللی
Petita خواسته
Petitum خواسته
phases of the case کلیۀ مراحل دعوا
Pilot Judgments آرای راهنما
Plausibility موجه بودن – باورپذیری- قابل قبول بودن
Pleadings دفاعیات – دعاوی
Positive demonstration اقامۀ دلیل مثبت
Power of the Court اختیار دیوان
Power to indicate any Provisional measure اختیار یا صلاحیت تعیین یااتخاذ هرگونه اقدام موقتی
practice direction راهنمای اقدام [مصوب دیوان]
Precautionary legal action اقدام حقوقی احتیاطی
Preliminary objections ایرادات مقدماتی
preserve the rights حفظ حقوق
presidency ریاست
President of the Court رئیس دیوان
Prima facie [صلاحیت] علی الظاهر
Prima principia اصول اولیۀ [حقوقی]
Principal Judcial organ of the UN [دیوان] رکن اصلی قضایی ملل متحد
Private capacity سمت شخصی
Probative value ارزش اثباتی
procederal precondition پیش شرط آئینی
Procedural conditions شرایط شکلی
procedural default قصور مربوط به آئین دادرسی
procedural fairness انصاف رویه ای
Procedure آئین دادرسی یا رسیدگی
Proceedings مراحل رسیدگی
Proliferation of proceecdings تکثر مراجع رسیدگی
Pronouncement بیانیه
propriety of giving on advisory opinion درستی صدور نظریۀ مشورتی
Propriety of the Court شأن قضایی دیوان – مالکیت دعوا
proprio motu رأساً – به ابتکار خود
Prosecutorial decision تصمیم دادستانی
Provisional measures اقدامات موقتی
pubic sitting جلسۀ عمومی
Public hearing جلسۀ استماع علنی
public international organization سازمان بین المللی عمومی
public sitting جلسۀ علنی
Punctum Pruriens Judicii مبانی اصلی رأی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”Q” tab_id=”1605348419077-6aac9ed3-c10b”][vc_column_text]
questions of Procedure مسائل شکلی
quorum حد نصاب
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”R” tab_id=”1605348491550-efbcfabc-8411″][vc_column_text]
ramedial function وظیفۀ ترمیمی یا جبران
ratio decidendi ادلۀ رأی
ratione loci صلاحیت محلی
ratione materiae صلاحیت ذاتی یا موضوعی
ratione Personae صلاحیت شخصی
ratione Tempris صلاحیت زمانی
realisation of justice تحقق عدالت
reason مستدل – موجه
reasons in point of law دلایل حکمی یا حقوقی
receivability of the claim (case) قابلیت استماع دعوا
recta ratio عقل سلیم
rectitude [ایدۀ] صحت عمل
reductionist reasoning استدلال تقلیلی
reference ارجاع
Registrar دفتر دار دیوان
Registry دفتر دیوان
regulation pro futuro مقرراتی برای آینده
rejection of request رد درخواست
rejoinder جوابیۀ متقابل
replacing Judges جایگزنی قضات
reply جوابیه – پاسخ
reply and rejoinden پاسخ و پاسخ متقابل
request درخواست – تقاضا
request is made طرح درخواست
res inter alios acta اصل نسبی بودن
res interpretata تفسیر انحصاری
res Judicata امر مختومه یا قضاوت شده
resign استعفا دادن
resolutory Points نقاط قوت
respondant = defendant خوانده
restitutio integrum اعادۀ وضع به حال سابق
retributive Justice عدالت تنبیهی
revision تجدید نظر (دادرسی)
right to the law حق برخورداری از رفتار قانونی
right to vote حق رأی
rights in dispute حقوق مورد اختلاف
rules of evidence قواعد حاکم بر ادلۀ اثبات دعوا
rules of Procedure قواعد دادرسی
rules of the Court قواعد رسیدگی یا دادرسی دیوان
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”S” tab_id=”1605348559255-9014b9c8-8a2d”][vc_column_text]
seat of the Court مقر دیوان
secret ballot رأی گیری مخفی
senior Judge قاضی ارشد (قاضی که سابق] خدمتش بیش از سایر قضات است)
seniority of age ارشدیت بر اساس سن ( ارشدیت سنی)
sense of Judicial solidarity احساس همبستگی قضایی
separate and dissenting opinions نظریات جداگانه و مخالف
settlement pro future حل و فصلی برای آینده
sine qua non شرط لازم
sit in a Particular case شرکت یا حضور یکی از قضات در یک دعوای خاص
solemn declaration اعلامیۀ رسمی
special ad hoc international Proceedings رسیدگی های بین المللی خاص موردی
special agreement موافقت نامۀ خاص
sponte sua برحسب اختیار
staff of the registrar کارمندان دفتر [دیوان]
staff rules قواعد ناظر بر کارکنان
standard of Proof معیار اثبات [دعوا]
standing سمت در دعوا
Statement بیانیه
statement of the facts مسائل موضوعی
statement of the law مسائل حکمی
statements اظهارات
status quo ante وضعیت موجود سابق
statute اساسنامه
statute of the ICJ اساسنامۀ دیوان بین المللی دادگستری
strict link پیوند صریح – پیوند دقیق
strict observance با رعایت دقیق
subject of the dispute موضوع اختلاف
submission لایحه
subsidiary means وسائل فرعی
substitute علی البدل
substitute Procedure آئین جایگزینی
summary Procedure رسیدگی اختصاری
support دفاعیه
survey in loco معاینۀ محلی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”T” tab_id=”1605348897180-7a8d7108-1a60″][vc_column_text]
tabula rasa پیشینۀ ذهنی
take part in the decision شرکت در تصمیم گیری
taking of evidence تحلیل دلیل
term of office مدت مأمریت
testifying شهادت – گواهی
Textual analysis تحلیل مبنی بر شند ( تحت اللفظی)
time- limit مهلت
transaction Justice عدالت انتقالی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”U” tab_id=”1605348946022-bd4903b4-f0f2″][vc_column_text]
ultra Petita خارج از خواسته
ultra vires خارج از حدود اختیارات و صلاحیت قانونی
unable to act معذور از انجام وظیفه
universal Judicial conscience وجدان قضایی جهانی
urgency فوریت
ut res magis valeat quam Pereatواجد معنا دانستن بهتر از بی معنا شمردن است (معروف به اثر مفید)
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”V” tab_id=”1605349000270-ddb1a0c5-5044″][vc_column_text]
vacancy کرسی قضات خالی یا بدون تصدی
very subject – matter مدلول
vice President نایب رئیس
Volenti non fit injuria اگر کسی دانسته قبول خطر کند، مستحق دریافت خسارت بابت زیان وارده نیست
[/vc_column_text][/vc_tta_section][vc_tta_section title=”W” tab_id=”1605349066061-5ad578c5-4ade”][vc_column_text]
Warrant نیابت قضایی
Witnesses شهود
written application دادخواست کتبی
written Pleadings دفاعیات کتبی
written Proceeding رسیدگی های کتبی
written statement اظهارات کتبی
[/vc_column_text][/vc_tta_section][/vc_tta_accordion][vc_column_text]
تصویر: EURONEWS
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]