تأثیر انجمن حقوق بین الملل بر کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد

به نام خدا

«»[۱]

نویسندگان: Angelika Kligos and Riley Garrison[۲]


 برگردان و پژوهش: رضوان باقرزاده (استادیار دانشگاه بوعلی سینای همدان)ویراستار علمی: دکتر محمد حبیبی مجنده (دانشیار دانشگاه مفید قم) 

فعالیت­های انجمن حقوق بین­الملل (ILA) [از این پس انجمن م.] – که در سال ۱۸۷۳ تأسیس شد – در طول تاریخ خود، نقش مهمی در توسعه حقوق بین­الملل ایفا نموده است. این امر با [ملاحظه] تأثیر گزارش­ها و توصیه­های انجمن بر کار کمیسیون حقوق بین الملل (ILC) [از این پس کمیسیون م.] تأیید می­شود. در واقع، در چندین گزارش و پیشنهاد کمیسیون، در خصوص موضوعاتی اعم از بالا آمدن سطح آب دریاها، حفاظت از محیط زیست در خصوص مخاصمات مسلحانه، مسئولیت دولت و ادله اثبات نزد محاکم و دادگاههای بین­المللی، کار کمیته­های انجمن مورد استناد قرار گرفته است.

در اوایل دهه ۲۰۰۰ گزارش­های سالانه کمیسیون در موارد متعددی از انجمن سخن به میان آورد. به عنوان مثال، گزارش سالانه ۲۰۰۲ در خصوص تغییرات حقوق تابعیت دعاوی، به شصت و نهمین کنفرانس انجمن استناد می­کند.در سال­های اخیر، کمیسیون به طور قابل توجهی، اشاره بیشتری به انجمن داشته است که از آن جمله سیزده بار اشاره در گزارش سالانه ۲۰۱۸ است. در چارچوب بحث در مورد تغییرات اقلیمی، گزارش ۲۰۱۸ به منظور ارائه پیشینه جامع­تر از برخی موضوعات مانند افزایش سطح آب دریاها، به طور مکرر به انجمن استناد می­کند: «موضوع بالا آمدن سطح آب دریاها ذیل حقوق بین­الملل دریاها، مقدمتاً توسط کمیته انجمن در خصوص خطوط مبدأ مورد بررسی قرار گرفت … [که] تأیید کرد “خسارت سرزمینی اساسی ناشی از بالا آمدن سطح آب دریاها موضوعی فراتر از خطوط مبدأ و حقوق دریاها است و ملاحظاتی را در چندین بخش­ حقوق بین‌الملل در بر می­گیرد”» (صص ۳۲۸-۳۲۷). همچنین تأثیر انجمن بر مسائل زیست‌محیطی تحت شمول [و بررسی] کمیسیون را می‌توان در سایر گزارش‌های سالانه کمیسیون ملاحظه نمود که از آن جمله است گزارش سالانه ۲۰۱۴ و گزارش سالانه ۲۰۱۲ در خصوص منطقه انحصاری اقتصادی و شمول گزارش سالانه ۲۰۰۸ بر منابع آبی.فارغ از مسائل زیست محیطی، انجمن بر گزارش­های سالانه کمیسیون در زمینه حقوق بشر نیز تأثیرگذار بوده است؛ همچنان که در گزارش سالانه ۲۰۱۸ و ساختاربندی سازمان های بین­المللی مندرج در گزارش سالانه ۲۰۰۹ ملاحظه می­شود. در واقع، از موارد متعددی که کمیسیون در گزارش­های سالانه خود به انجمن استناد می­کند، آشکار است که کمیسیون، انجمن را یک منبع مهم حقوق بین­الملل به شمار می­آورد؛ همچنان که گزارش سالانه ۲۰۱۹ اظهار می­دارد: «انجمن حقوق بین‌الملل را می­توان [مصداق] “آموزه‌های برجسته­ترین مبلغان” [به منزله ابزار فرعی برای تعیین قواعد حقوقی مندرج در ماده ۳۸ اساسنامه دیوان بین­المللی دادگستری] به شمار آورد.»در سال ۲۰۱۴، گروه مطالعاتی انجمن در خصوص احتیاط مقتضی در حقوق بین‌الملل، اولین گزارش خود را منتشر کرد که خلاصه­ای بود از «سابقه احتیاط مقتضی در حقوق بین‌الملل، توسعه احتیاط مقتضی در زمینه مسئولیت دولت­، و نقش احتیاط مقتضی در چندین حوزه مشخص حقوق بین­الملل». کمیسیون در تفسیر «پیش­نویس اصول محفاظت از محیط زیست در رابطه با مخاصمات مسلحانه» – که توسط کمیسیون در اولین خوانش ۲۰۱۹ تصویب شد – به این گزارش استناد نمود.متعاقب تأسیس کمیته آیین دادرسی محاکم و دادگاههای بین‌المللی توسط انجمن در سال ۲۰۱۶، در سال ۲۰۱۷ کمیسیون پیشنهاد کرد موضوع «ادله اثبات نزد محاکم و دادگاه‌های بین‌المللی» در برنامه کاری بلندمدت [کمیسیون] گنجانده شود. از این کمیته به عنوان یک نهاد «مطالعه کننده آیین دادرسی به طور کلی و ادله اثبات» به عنوان یک موضوع فرعی یاد شد. همچنین کار کمیته به دلیل دسترسی آن به دولت­ها و در نتیجه دسترسی به دیدگاههای آنها در مورد نتایج مطالعه، مهم ذکر شد. این گزارش بیان می‌کند: «خروجی این مطالعه، مشارکتی مؤثر [و] واجد ارزش عملی اساسی خواهد بود».همچنین در سال ۲۰۱۷، کمیسیون پیش­نویس دستورالعمل­هایی در مورد حفاظت از جو و گزارشی را در مورد جانشینی دولت­ها در ارتباط با مسئولیت دولت تهیه کرد. در تهیه پیش­نویس دستورالعمل، کمیسیون به بسیاری از اسناد انجمن استناد نمود؛ از جمله گزارش کنفرانس هفتاد و پنجم که در صوفیه در آگوست ۲۰۱۲ برگزار شد، گزارش مقدماتی حقوق بین­الملل و افزایش سطح آب دریاها از کنفرانس ژوهانسبورگ در سال ۲۰۱۶، و پیش­نویس ماده ۱۰ قطعنامه ۲/۲۱۰۴ (در مورد روابط متقابل) در خصوص اعلامیه اصول حقوقی مربوط به تغییر اقلیم انجمن حقوق بین­الملل از گزارش هفتاد و ششمین کنفرانس برگزار­شده در واشنگتن دی­ سی در آگوست ۲۰۱۴. کمیسیون در تهیه گزارش به گزارش کنفرانس هفتاد و سوم انجمن در ریو دو ژانیرو در سال ۲۰۰۸ استناد کرد [و] چنین اظهار داشت: «چندین عضو از بررسی فعالیت نهادهای خصوصی در خصوص موضوع [تحت بررسی] از سوی کمیسیون، از جمله مؤسسه حقوق بین‌الملل و انجمن حقوق بین‌الملل، حمایت کردند؛ اما [در عین حال] تأکید کردند که کمیسیون در بررسی موضوع بایستی به طور مستقل پیش رود». در سال ۲۰۱۷، آقای مارسلو واکوئز-برمودز پیشنهاد کرد که «اصول کلی حقوق» در برنامه کاری کمیسیون گنجانده شود. در این پیشنهاد، به شعبه آمریکایی انجمن حقوق بین‌الملل (ABILA) در پاورقی ارجاع داده شد:«… همچنین شعبه امریکایی انجمن حقوق بین‌الملل بیان کرد که فرآیند قانون­سازی عرفی ممکن است منطقاً ظهور هنجارهای آمره استنکافی [مشتمل بر ترک فعل] را به همراه نداشته باشد، اما فرآیند قانون‌سازی اصول کلی، شرایط تشکیل قواعد آمره را به نحو مناسب­تری فراهم می­آورد …». (با استناد به کمیته شکل­گیری حقوق بین­الملل عرفی، شعبه امریکایی انجمن حقوق بین­الملل: «نقش عملکرد دولتی در شکل­گیری هنجارهای عرفی و قواعد آمره حقوق بین­الملل» (۱۹ ژانویه ۱۹۸۹)).[در مجموع] فعالیت­های انجمن، در حمایت و هدایت فعالیت­های کمیسیون اهمیت فزاینده­ای می­یابد؛ [و] از آن در مطالعه روش­های مربوط به آیین دادرسی، تصمیمات زیست محیطی و اصول کلی حقوقی در ایجاد جهانی صلح­آمیز و عادلانه از طریق حقوق، بهره­ برده می­شود.پایان

 

[۱] https://www.ila-americanbranch.org/the-international-law-associations-influence-on-theun-international-law-commission/

[۲] Angelika Kligos (ABILA 2021 Student Ambassador, Georgetown Law, JD ‘۲۳) and Riley Garrison (ABILA 2021 Student Ambassador; Pepperdine Caruso School of Law, JD ‘۲۲).

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *